ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ: Όταν μιλάμε για το μέλλον της Ευρώπης, μιλάμε για την ανάγκη περισσότερης κοινωνικής συνοχής

Η κρίση του COVID19, όπως ήταν αναμενόμενο , προκάλεσε και προκαλεί βαθιά οικονομική ύφεση, με πολύ σημαντικές και παρατεταμένες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες (ανεργία, φτώχεια κ.λ.π.). Η κρίση αυτή έχει ν' αναδείξει την έλλειψη ανθεκτικότητας και ελαστικότητας του αναπτυξιακού μοντέλου και των οικονομιών, στον «νέο τύπο κρίσεων».

Η υγειονομική κρίση που βιώνουμε όλοι σήμερα, έχει επίσης να παρουσιάσει κάποιες αναδυόμενες κοινωνικές ανάγκες. Η κρίση στην υγεία έρχεται να μάς δείξει ότι η ανθεκτικότητα μιας χώρας υπό τέτοιες καινοφανείς συνθήκες κρίσης, εξαρτάται από την επάρκεια και την αποτελεσματικότητα των δομών του κράτους πρόνοιας. Οι ισχυρές δημόσιες δομές με δυο λόγια, είναι το βασικό στοιχείο για την αποτελεσματική πρόληψη και διαχείριση των υγειονομικών ή κλιματικών κρίσεων στο σύνολο της κοινωνίας.

Πιο συγκεκριμένα, η σημερινή υγειονομική κρίση έχει, μεταξύ άλλων, φέρει στο προσκήνιο:

Τον βαθμό ετοιμότητας του δημόσιου συστήματος υγείας απέναντι στην αντιμετώπιση πανδημιών και φυσικών καταστροφών,

Την ανάγκη για συστήματα εγγυημένου εισοδήματος ή εγγυημένης εργασίας

Τη γρήγορη και αποτελεσματική μετατροπή του εκπαιδευτικού συστήματος σε ψηφιακή διδασκαλία υψηλής ποιότητας και προσβασιμότητας για όλους.

Έτσι, η κρίση του COVID19 ωθεί σε έναν πλούσιο δημόσιο διάλογο για την «επόμενη μέρα», προκειμένου οι κοινωνίες να σχεδιάσουν πολιτικές ανάκαμψης της οικονομίας και της καθημερινότητας, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την ίδια την πανδημία.

Είναι σημαντικό εδώ να αναφέρουμε, ότι έχει προκύψει ένα νέο είδος “παραμόρφωσης” των τομέων της οικονομίας που επέδειξαν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στην προηγούμενη κρίση στη χώρα μου. Η πρωτογενής παραγωγή, η μεταποιητική βιομηχανία και ο τουρισμός που είχαν αποδειχθεί ανθεκτικοί στη προηγούμενη κρίση, στη διάρκεια της πανδημίας πλήττονται.

Το κρίσιμο ζήτημα που προκύπτει επομένως, είναι αυτό της κοινωνικής ανθεκτικότητας και της άμεσης σύνδεσής της με την επάρκεια της δημοσιονομικής πολιτικής για την κάλυψη υπαρχουσών και έκτακτων κοινωνικών αναγκών.

Η πανδημία αποκάλυψε ότι αυτές οι ανάγκες δεν μπορούν να καλυφθούν και να επιλυθούν με την υιοθέτηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Σε συνθήκες κρίσης, ο πυρήνας των ιδεών τέτοιων πολιτικών τίθεται υπό αμφισβήτηση, καθώς οι κοινές κοινωνικές ανάγκες δεν καλύπτονται πλέον. Αντίθετα, οδηγούν σε λιγότερη ετοιμότητα από πλευράς συστήματος δημόσιας υγείας, σε αύξηση της ανεργίας και σε αποκλεισμό από την επαρκή εκπαίδευση. Κατά συνέπεια, διευκολύνεται η δραματική αύξηση των ανισοτήτων και οι κοινωνικοί αποκλεισμοί. Είναι βέβαιο λοιπόν ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές οδηγούν σε μια οικονομία αποκλεισμών.

Το μόνο εναλλακτικό αλλά και φιλόδοξο σενάριο, κατά την άποψή μας, είναι μια οικονομική ανάκαμψη που θα επιτευχθεί με βασικούς στρατηγικούς στόχους, την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων, την υποστήριξη της απασχόλησης και την κοινωνική αλληλεγγύη, την ουσιαστική χρηματοδότηση και τη συνολική ενίσχυση των δομών κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και την προώθηση της ισότητας στην εκπαίδευση.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει ν’ χρηματοδοτήσει την δόμηση ενός ισχυρού συστήματος πρόνοιας με ουσιαστικές κοινωνικές δαπάνες. Η δε ενίσχυση της κατανομής εισοδήματος υπέρ της εργασίας μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και τη σταθεροποίηση της οικονομίας, μέσω της αύξησης των καταναλωτικών δαπανών.

Έτσι, όταν μιλάμε για το μέλλον της Ευρώπης, μιλάμε για την ανάγκη περισσότερης κοινωνικής συνοχής. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια Ευρώπη πιο ελκυστική για τους πολίτες της, με λιγότερη λιτότητα και μια Ευρώπη με μεγαλύτερη ανάπτυξη και αλληλεγγύη, με δίκαιη κατανομή δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.