"Το βυζαντινό εκκλησάκι του ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ στις Κροκεές.....Χτίστηκε το 1264 μ.χ"

 

ΑΝΑΡΤΗΣΗ 

Ηλιας Παναγιωτακακος

Του Αγίου Δημητρίου σήμερα...Μεγάλη γιορτή της ορθοδοξίας.

Γιορτάζουν πολλοί φερώνυμοι ναοί ...

Ιδιαίτερη αξία έχει το βυζαντινό εκκλησάκι του ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ στις Κροκεές.....Χτίστηκε το 1264 μ.χ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε όλους/ες που γιορτάζουν!!!

**********************

Πότε χτίστηκε καί τοιχογραφήθηκε ό ναός μαρτυρεί πεντάστιχη, κτιτορι.

Γιά χτιστά τέμπλα πού είχαν εξαρχής μορφή διαχωριστικοί τοίχου (βλ. L. Bréhier,Anciennes , Roma 1940, σ. 48-56).

Ό Bréhier (στή σ. 53) παρατηρεί πώς "Ομοια ΰψωση τού τέμπλου παρατηρείται καί σέ άλλους ναούς της Λακεδαίμονος, όπως

είναι ή Κοίμηση τής Παναγίας έξω άπό τίς Κροκεές καί ό Προφήτης 'Ηλίας κοντά στό Γεωργίτσι.

Σύντομες πληροφορίες γιά τήν πρώτη εκκλησία( βλ. Δρανδάκης) , Ό ναός τού "Αι-Λέου, ο.π., (σ. 157, ύποσημ. 47) καί γιά τή δεύτερη ό ίδιος ,( Χριστιανικοί έπιγραφαί Λακωνικής, ΑΕ 1967, σ. 144-146). Στή μελέτη αύτη (σ. 145) έχει σημειωθεί άπό παραδρομή πώς

ή κτιτορική επιγραφή τού Προφήτη 'Ηλία έχει γραφτεί στό τύμπανο τού δυτικού τυφλού τόξου αντί τού σωστού: στό έσωρράχιο τού δυτικού τυφλού τόξου. Χτιστό έως τήν οροφή είναι τό τέμπλο σέ μεταγενέστερα μνημεία τής Μεσσηνιακής Μάνης, στό καθολικό τής μονής των 'Αγίων Κωνσταντίνου καί 'Ελένης Καστανιάς καί στό μονόχωρο μέ δίρρυτη καλαμωτή στέγη ναό τού 'Αγίου Γεωργίου τής Μιχαλούς τής Ξανθούλαινας στην Πλάτσα. (Βλ. ΠΑΕ 1981, Β', σ. 529 καί 562).

Γιά τή στερέωση τού μνημείου χτίστηκαν πρόσφατα στό βόρειο τοίχο εξωτερικά τέσσερις κατακόρυφες άντηρίδες. 'Αντίθετα καθαιρέθηκε τό θρανίο πού είχαν χτίσει παλαιότερα χαμηλά, κατά μήκος τής εξωτερικής πλευράς τού νότιου τοίχου.

γραπτή επιγραφή, διαστ. 0,99x0,325 μ., άπό λευκά γράμματα σε βαθυ κύανο βάθος.

Σωζόμενα μέσα στό ναό, πάνω άπό τή θύρα:+ Ήκοδομηθι κ(αί) ήστορήνθη ό πάνσεπτος κ(αί) θήος ναός τον αγίου κ(αί) πανενδοξου κ(αί) θαμ[ατ]ουρ/γοϋ Διμητρήον δηα σηνεργήας κ(αί)

εξόδου κ(αΐ) πόθου πολοϋ:- Γερασίμου μονάχου τον [-- κ(αί) των] αυταδέλφον αυτού κηροϋ Κοσμά κ(αί) Νικολάου κ(αί) Δημίτρήου κε[ ] /τοϋ Μαγγαφα[Ηκ(αί) Ίω(άννον) τον Κούρολη άμα σημδήο κ(αί) τον τεκνον α[υτοϋ;] ετελ[ειόθ]ι δε / μήνη Μαϊω εις τάς δέκα εν ετει,ςψιιδ' ινδ(ικτιώνος) to'.

Τό έτος 6794 άπό κτίσεως κόσμου ισοδυναμεί με τό 1286 μ.Χ., όταν ήίνδικτιώνα ήταν πραγματικά 14η......

(ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΡΑΝΔΑΚΗΣ)